Rozwój technologii budowlanych sprawił, że konstrukcje stalowe są powszechnie stosowane w wielu typach obiektów, zarówno przemysłowych, jak i użytkowych. Pośród nich szczególne miejsce zajmują kratownice stalowe, które stanowią priorytetowy element nośny w budowie hal, mostów, zadaszeń czy dużych przestrzeni funkcjonalności publicznej. Ich konstrukcja opiera się na układzie prętów połączonych w węzłach, co daje możliwość na równomierne rozłożenie sił i gwarantuje dużą wytrzymałość przy niewielkim zużyciu materiału.
Dzięki temu możliwe jest tworzenie rozległych przestrzeni bez konieczności stosowania podpór pośrednich, co daje większą swobodę w projektowaniu pomieszczeń. Właściwości mechaniczne stali, tj. elastyczność i odporność na obciążenia dynamiczne, czynią kratownice rozwiązaniem, które łączy efektywność z trwałością konstrukcyjną.
W budownictwie dachowym dużą rolę odgrywają wiązary dachowe, których zadaniem jest przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na ściany albo słupy nośne. W zależności od przeznaczenia obiektu i rodzaju dachu wykorzystuje się różnorakie typy wiązarów, w tym stalowe, drewniane lub mieszane. Wiązary dachowe ze stali umożliwiają budowę dachów o znacznych rozpiętościach, co ma znaczenie w sytuacji hal produkcyjnych, sportowych czy magazynowych. Ich konstrukcja, analogicznie jak w przypadku kratownic, opiera się na zasadzie przenoszenia sił poprzez układ geometryczny, co minimalizuje ryzyko odkształceń i daje możliwość na uzyskanie wysokiej stabilności. W praktyce projektowej istotne jest też odpowiednie zabezpieczenie stali przed korozją, co wydłuża trwałość całej konstrukcji i redukuje konieczność przeprowadzania częstych przeglądów technicznych.
Zastosowanie kratownic stalowych i wiązarów dachowych wiąże się z precyzyjnym procesem projektowym, który powinno uwzględniać obciążenia śniegiem, wiatrem, ciężar własny konstrukcji oraz planowany sposób użytkowania budynku. Przeznaczenie oprogramowania do modelowania konstrukcji pozwala na symulację różnych wariantów obciążeń i analizę ich wpływu na poszczególne elementy układu nośnego. Dzięki temu można zoptymalizować kształt i rozmieszczenie prętów, oraz dobrać odpowiednie przekroje elementów stalowych. W przypadku dużych inwestycji wykorzystuje się też rozwiązania modułowe, które umożliwiają montaż konstrukcji w niezbyt długim czasie i z zachowaniem wysokiej dokładności wymiarowej. Zaletą tego typu rozwiązań jest również możliwość demontażu i ponownego zastosowania elementów w innych obiektach, co wpisuje się w koncepcję budownictwa zrównoważonego.
Kratownice stalowe i wiązary dachowe mają znaczenie nie tylko i wyłącznie techniczne, ale i architektoniczne. W innowacyjnych obiektach coraz częściej pozostają widocznym elementem wystroju wnętrza, nadając konstrukcji industrialny charakter. Projektanci wykorzystują ich geometryczną formę jako część koncepcji estetycznej, łącząc funkcję nośną z walorami wizualnymi. Takie podejście umożliwia na tworzenie przestrzeni o otwartym planie i ogromnej wysokości, które równocześnie spełniają rygorystyczne wymagania dotyczące nośności i bezpieczeństwa. W współzależności od potrzeb współudziałowca inwestycji kratownice i wiązary mogą być zrealizowane z różnorakich gatunków stali, zróżnicowanych pod względem wytrzymałości i odporności na czynniki zewnętrzne, co daje możliwość dopasowanie konstrukcji do konkretnych warunków eksploatacyjnych i środowiskowych.
Zobacz więcej: kratownice stalowe.